آیت الله علیرضا اعرافی در آیین اختتامیه چهارمین همایش ملی کتاب سال بانوان که امروز ۶ آذر ۱۴۰۳ در تالار بیداری اسلامی جامعه الزهرا سلام الله علیها قم برگزار شد، با اشاره به این که عمر کوتاه از نظر کمی و عمر بسیار بلند از منظر کیفیت و آثار ماندگار حضرت زهرا سلام الله علیها از درس هایی است که می توان از زندگی این بانوی دو عالم آموخت، گفت: ایشان در میان زنان عالم یگانه است و در میان زنان و مردان عالم جز معدود چهره ها و شخصیت هایی است که تمام عمرش در مسیر درستی هزینه شد و کوتاه بودن آن مانع عمق و ژرفایی ماندگار آن نبود. بعد از وفات حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها، حضرت زهرا (س) دختر چهار پنج ساله ای بود که در حدیثی نقل شده است ایشان بی تابی می کردند و دور پیامبر(ص) می چرخیدند و أین امی می گفتند. این اندوه عالم غیب و آسمان را تکان می دهد و خداوند جبرئیل را بر پیامبر نازل می کند که این پیام را به فاطمه برسان.
وی اضافه کرد: آن پیام حاوی دو نکته است: یک ابلاغ سلام خدا به فاطمه زهرا (س) است. دیگری آرامش بخشی به فاطمه که نگران جایگاه مادرش نباشد. این پیام نشان از جایگاه عظیم ایشان دارد که دختری پنج ساله در عوالم غیب تاثیرگذار است و جبرئیل و پیامبر خدا برای این پیام واسطه می‌شوند که سلام خداوند را به او برسانند. این یک سلام عمومی نیست بلکه سلامی خاص برای بندگان خاص خداوند است.
آیت اله اعرافی با بیان این که عظمت حضرت فاطمه (س) را در آیینه دریافت این سلام ویژه می توان دریافت کرد، گفت: حضرت زهرا(س) در پنج سالگی پاسخ می دهند:« إِنَّ اللَّهَ هُوَ السَّلَامُ وَ مِنْهُ السَّلَامُ وَ إِلَیْهِ السَّلَامُ.» در حدیث دیگر بیان شده است که وقتی حضرت زهرا سلام الله علیها به محراب عبادت و بندگی می‌رفتند همانند ستارگان که در شب برای مردم نورافشانی می‌کنند، همان‌گونه نورافشانی می‌کردند. این حدیث نیز نشان از عظمت این بانوی بزرگ دارد.
رئیس شورای سیاستگذاری حوزه های علمیه خواهران با بیان اینکه این عظمت و شکوه از کودکی آغاز شد و در عمری کوتاه به عالی ترین قله ها و درجه رسید، اظهار کرد: عالم مجردات عالم انوار بی پایان است اما این عالم در پرتو نماز عمیق فاطمه (س) روشن می شود. عمق نماز و عبودیت فاطمه (س) آن قدر روشنایی دارد که جهان ملائکه را روشن می کند.
وی با بیان اینکه این بانوی بزرگ پیشگام تغییر معادلاتی بود که حاکم بر مدینه در مسیر پایه ریزی تمدن ناب اسلامی شد، گفت: معادلاتی که حاکم بر مدینه شد به خاطر فتنه انگیزی، غفلت و رعب و وحشتی بود که جمع کثیری پیدا کردند. در نتیجه این غفلت، وحشت و خیانت جو مدینه تغییر کردو و قهرمانی می بایست این فضا را تغییر دهد و فضای یک اقلیت ناب را نشان دهدو این عظمت مدیریت و حرکت راهبری فاطمه زهرا(س) است.
عضو شورای عالی حوزه های علمیه با اشاره به اینکه این بانوی بزرگوار از رهبران و راهبران فکر، معرفت و اندیشه بشری بود، اضافه کرد: فاطمه(س) می دانست که در آن مقطع عملیات میدان را نمی شود تغییر داد، ولی می شود ادراکات بشر را سامان داد و جهان ادراکی بشر را اصلاح و تعدیل کرد و این کار بزرگ با راهبری ایشان انجام شد و بعد از آن عاشورا و سپس نهضت بزرگ امام باقر و امام صادق علیهم السلام است.
آیت الله اعرافی افزود: حضرت فاطمه (س) اولین حلقه اصلاح یک مقطع تاریخی، نقش آفرینی و کنشگری راهبردی در یک پیچ تاریخی بود. ایشان امروز هم الهام بخش ماست. اکنون در یک مقطع فوق حساس تاریخی در جریان و گفتمان انقلاب اسلامی قرار داریم. آنچه امروز در لبنان و فلسطین رقم می خورد برخورد عمیق تمدنی گفتمان انقلاب اسلامی با جریان سلطه و سیطره شیطانی صهیونیست و غرب است. این نوک پیکان و قله کارزار تمدنی بسیار حساس و تاریخی است و درس آموختگان مکتب فاطمه (س) می توانند معادلات را تغییر بدهند.
آیت الله اعرافی ادامه داد: شصت سال پیش امام راحل در قم تمام معادلات حاکم بر نظام سیاسی و فرهنگی و معرفتی دنیا را دچار تغییر کرد. این روند در مسیر پیشرفت است. امروز در یک نقطه حساسی قرار داریم و روح فاطمی، فرهنگ و جهاد فاطمی، علم دانش و معرفت فاطمی می تواند معادلات امروز را تغییر دهد.
وی با اشاره به اینکه حوزه های خواهران و جامعه الزهرا (س) به عنوان نماد برجسته آن، دو رسالت دارند، گفت: نخست، رسالت عامی است که متوجه عالمان دین است. همه آنچه درباره راویان، محدثان، فقیهان و پرچم‌داران علم و دانش بیان شده فراتر از نگاه جنسیت است و نگاه جنسیتی در آن مطرح نیست، برای مثال در روایات بیان می شود که عالم هزار برابر از عابد برتر است اما دراین منظومه جنسیت زن و مرد مطرح نیست.
عضو شورای عالی حوزه های علمیه تاکید کرد: فراگیری و نشر دین، گفتمان سازی آن، تلاش برای تحقق و اقامه آن تا سطح اقامه حکم الهی و حکمرانی اسلامی یک رسالت عام است که طبعا حوزه های علمیه خواهران و جامعه الزهرا (س) از این رسالت عام برخوردارند.
وی عنوان کرد: رسالت دومی که حساس تر است، رسالت در حوزه زن، مرد، فرزند و خانواده است. زن و مرد و خانواده یک منظومه فکری در نظام حقوقی فلسفی و معرفتی اسلام برای سعادت دنیا و آخرت است.
به گفته آیت الله اعرافی اگر تاریخ ۵۰۰ ساله غرب را بررسی کنیم در حوزه زن، مرد و خانواده یک سیری آغاز شد و به نتایجی انجامید که نشان می‌دهد سنگ های بنیادین و زیر بنایی آنچه امروز در سبک زندگی خانوادگی و زن و مرد وجود دارد از کجا آمده است. سنگ بنیادین آن فلسفه اصالت حس، انسان، سود، لذت و اصالت فرد است.
مدیر حوزه های علمیه کشور ادامه داد: در منظومه و جریان تمدن غرب، نقطه قوتی وجود دارد، اما شالوده و اساس آن ها این اصول هستند. این بنیان های فلسفی تبدیل به یک نظریات واسط شد. یعنی نظریه هایی که بن مایه های فلسفی از آن ها الهام می گیرد و در عرصه های مختلف زندگی باز میشود و تخصص و تشخص پیدا می کند.
وی افزود: در امتداد این نظریه های بنیادین، نظریه های خاص تولید شد و تبدیل به دیدگاه های کلان فمنیستی شد. به دنبال این ادراکات جامعه و انسان ها از لذت، خانواده، تعامل و ارتباط این ادراک ها و ذائقه ها تغییر کرد و نقش های افراد طور دیگری ترسیم شد. سبک زندگی که امروز وجود دارد برآمده از این چند لایه نظری است که موجب سستی روابط، اختلافات درون خانواده، فردگرایی درون خانواده، کم فرزندی و کاهش جمعیت، بی رغبتی به ازدواج، افزایش سن ازدواج، افزایش طلاق و ترویج فساد و فحشا و در نتیجه انواع آسیب های روحی و شخصیتی و معنوی شده است. این یک زنجیره ای است که از حرف های فلسفی نخستین آغاز شد.
وی با بیان اینکه گاهی آدم ها می دانند در این منظومه حرکت می کنند اما جمع کثیری نمی دانند، گفت: حوزه علمیه به طور عام و حوزه علمیه بانوان به طور ویژه در این میدان نیاز به حضور خیلی فراتر از آنچه که تاکنون بوده دارد و این رسالت دوم آنها است.
آیت الله اعرافی ادامه داد: این مساله البته نیاز به تئوری های واسط عملی و میدانی دارد. ما مبانی بنیادی، فلسفی، فقهی و اخلاقی استوار و قاطع داریم اما زمانی که می خواهد فرهنگ ساز و سبک ساز شود بین آن قوانین پایه و سبک هایی که باید تولید شود به تئوری های واسط نیاز داریم که در این مسأله کمبود داریم.
وی افزود: شهید مطهری در بحث ایران و اسلام یک تئوری واسط درست کرد که این نظریه واسط توانست در جامعه و دانشگاه تاثیر بگذارد. در بحث زن در آن زمان مباحث خانواده را طراحی کرد، ولی الان خیلی متفاوت شده است و علی رغم مجلات و محققانی که داریم و کارهای زیادی که در حوزه و دانشگاه انجام شده است برخی نیازها هنوز وجود وجود دارد. نیاز به نظریه پردازی‌های جدیدی دارد که ادراکات دختران، جوانان، دانشگاهیان و جامعه را تغییر بدهد. این جهاد علمی و معرفتی است که فقط پرداختن به بنیادهای فلسفی و فقهی نیست و در لایه‌های بعدی کار علمی و تولیدی مبتنی بر منهج اجتهادی و عقلی را نیاز دارد.
مدیر حوزه های علمیه کشور یادآور شد: برای پیمودن این مسیر نیاز به مجتهدان، فیلسوفان، مفسران و متخصصان بزرگی داریم که بانوان در این مسیر گام برداشته اند. در گفت‌وگوهایی که در شورای سیاستگذاری حوزه های خواهران مطرح کردم این که باید برنامه ریزی صورت بگیرد که تا ۱۰ الی ۲۰ سال آینده حداقل ۱۰۰ متفکر، فیلسوف، متکلم، فقیه و مفسر در تراز بالا از میان بانوان داشته باشیم.
آیت الله اعرافی با بیان اینکه برای همه سطوح و ابعاد وظایف تبیینی، تبلیغی، ترویجی و گسترش این گفتمان باید نیرو تربیت شود، اظهار کرد: پیام این همایش آمادگی برای برداشتن گام‌های بزرگ‌تر در این قلمروها است.